Dwunaste żebro może się wydawać z pozoru mało istotną strukturą. Przecież nie łączy się z mostkiem, ‘wisi’ sobie gdzieś w obrębie tułowia i pewnie gdyby spojrzeć na nie jedynie przez pryzmat pojedynczej struktury to nie wydaje się ono zbyt ciekawe. Można też spojrzeć zupełnie globalnie. Wtedy ciekawość wzmaga się wraz z analizą kolejnych połączeń i struktur związanych z tą okolicą.
Przyjrzyjmy się więc czy możemy zauważyć jakieś interesujące powiązania dwunastego żebra w odniesieniu do różnych systemów w naszym ciele. Dwunaste żebro działa jak swego rodzaju fulcrum stabilizujące pozostałe żebra podczas napięcia mięśni tułowia czy grzbietu, które korelują bezpośrednio z klatką piersiową.
Samo dwunaste żebro jest miejscem przyczepu kilku istotnych struktur mięśniowo-powięziowych tj.:
- m. zębaty tylny dolny
- m. biodrowo-żebrowy odcinka piersiowego i lędźwiowego
- m. dźwigacz żebra
- przepona
- mm. międzyżebrowe wewnętrzne i zewnętrzne
- m. najszerszy grzbietu
- m. skośny brzucha zewnętrzny
- m. czworoboczny lędźwi
Mnogość połączeń mięśniowo-powięziowych w tej okolicy stwarza realne możliwości przenoszenia napięć z okolicy kompleksu miednicznego w okolicę obręczy barkowej czy górnego otworu klatki piersiowej. Oczywiście rozkład tych napięć może być i zapewne będzie bardzo indywidualny w przypadku każdego pacjenta, mimo to, warto pamiętać, że praca z dwunastym żebrem może być swego rodzaju wytrychem dla zbalansowania patologicznych wzorców i odnalezienia balansu w obrębie różnych warstw i obszarów powięziowych.
Struktury nerwowe powiązane z tą okolicą:
- XII nerw międzyżebrowy nazywany też nerwem podżebrowym – zarówno jego gałęzie przednie jak i tylne
- zwój pnia współczulnego – leżący brzusznie do głowy żebra łączącej się z konkretnym kręgiem piersiowym (w tym wypadku XII)
- nerw oponowy wsteczny – gałązki oponowe nerwów rdzeniowych unerwiające opony pokrywające rdzeń kręgowy, więzadło podłużne tylne, tylno-boczny aspekt krążków międzykręgowych oraz okostną kręgów
- nerw trzewny najniższy – wysyłający gałązki zaopatrujące m.in. nerkę
Problem w obszarze dwunastego żebra i ból odcinka lędźwiowego?
Czemu nie. Ograniczenia w rejonie przejścia piersiowo-lędźwiowego mogą determinować dysfunkcję na różnych poziomach kręgosłupa, który poprzez procesy adaptacyjne będzie dążył do odciążenia tej okolicy. Myślę, że okolica ta ma bardzo fajny potencjał regulacyjny w odniesieniu do połączeń nerwowych. Balansowanie tym potencjałem może się okazać pomocne w kwestii globalnego szukania równowagi w ciele pacjenta.
Struktury naczyniowe powiązane z ta okolicą:
- tętnice i żyły międzyżebrowe
- tętnice i żyły śródpiersia – drenaż okolicy śródpiersia i zaopatrzenie jej w krew tętniczą
- żyła nieparzysta i nieparzysta krótka – drenaż ogromnego obszaru związanego z narządem ruchu, ale także ze strukturami trzewnymi (m.in. przełyk, oskrzela, osierdzie)
- pień oskrzelowo-śródpiersiowy – limfatyka obszaru śródpiersia, płuc i oskrzeli
Biorąc pod uwagę bezpośrednie połączenia XII żebra z przeponą możemy przypuszczać, że również duże naczynia przebijające przeponę jak aorta, żyła główna dolna, naczynia przeponowe, przewód piersiowy czy nawet tętnica krezkowa górna będą ściśle związane z obszarem XII żebra poprzez sytuację napięciową w obrębie przepony.
Problemy zastojowe w okolicy przejścia piersiowo-lędźwiowego mogą generować uogólniony zastój narządów i tkanek podprzeponowych, który będzie się manifestować problemem międzyłopatkowym, problemem dolnego odcinka piersiowego, a nawet dolnego odcinka szyjnego przez wzgląd na współczulne unerwienie narządów leżących w bliskim sąsiedztwie przepony.
Mając tak szeroki pogląd na okolicę XII żebra zastanówmy się teraz czy pracując z pacjentem przejawiającym różnorodne problemy – od problemów z ustawieniem miednicy czy kończyn dolnych poprzez zaburzenie napięć w okolicy kompleksu barkowego, szyi czy nawet połączenia głowowo-szyjnego nie warto sprawdzić tego ‘niewielkiego’ szczegółu, który pozwoli nam prowadzić terapię jeszcze efektywniej, a pacjentom cieszyć się z długotrwałych efektów naszej pracy.
Super! Fajny tekst. Czy polecasz jakaś książkę na początek o pracy wisceralnej? Albo coś dostępnego w internecie?:)
[…] oraz miejsce występowania przepuklin lędźwiowych. To taki trójkącik między dolnym brzegiem dwunastego żebra a masą mięśni prostowników. Bardzo często wykorzystuję ten obszar do ewaluacji napięcia i […]
Witam, to jest chyba jedyna strona gdzie można się dowiedzieć coś więcej na temat wolnych żeber niż tylko że są i gdzie się znajdują. Biorąc pod uwagę struktury mięśniowo-powięziowe oraz struktury nerwowe powiązane z okolicą żebra dwunastego (lub jedynastego) jakie są konsekwencje złamania tych żeber i czy przy złamaniu ( bez większych powikłań) stosuje się takie samo leczenie jak z pozostałymi żebrami połączonymi z mostkiem czyli podawaniu środków przeciwbólowych i usztywnienie miejsca złamania bandażem elastycznym?
Witaj Michał 🙂
Niestety nie mam doświadczenia z pacjentami po złamaniach wolnych żeber. Myślę, że dochodzi do nich stosunkowo rzadko, a konsekwencje najczęściej wiążą się ze sporym bólem, który towarzyszy procesowi zapalnemu, który powstaje na skutek urazu. Leczenie jest dokładnie takie jak opisujesz, oczywiście w sytuacji niepowikłanej 🙂
Pozdrowienia,
Marcel